รู้จัก “โรคมะเร็ง” ภัยร้ายที่เป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นๆ

[siritidaphon]

รู้จัก “โรคมะเร็ง” ภัยร้ายที่เป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นๆ

ถูกต้องแล้วครับ โรคมะเร็ง (Cancer) เป็นภัยร้ายที่ทุกคนไม่ควรมองข้าม เพราะเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้น ๆ ของประชากรไทยและทั่วโลก ข้อมูลต่อไปนี้จะช่วยให้คุณรู้จักโรคมะเร็งอย่างลึกซึ้งยิ่งขึ้น

ทำความรู้จัก "โรคมะเร็ง"
โรคมะเร็งคือ กลุ่มโรคที่เกิดจากความผิดปกติของเซลล์ในร่างกาย โดยที่เซลล์ปกติมีการเปลี่ยนแปลงในระดับพันธุกรรม (DNA) ทำให้เซลล์นั้น:

แบ่งตัวและเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว ไร้การควบคุม

ไม่ตาย ตามวงจรปกติของเซลล์ (Immortal)

ลุกลาม (Invasion) เข้าไปทำลายเนื้อเยื่อและอวัยวะข้างเคียง

แพร่กระจาย (Metastasis) ผ่านระบบเลือดหรือน้ำเหลืองไปยังอวัยวะที่อยู่ห่างไกล (เช่น ไปที่ปอด, ตับ, หรือกระดูก)

การลุกลามและแพร่กระจายนี้เองที่ทำให้เซลล์ปกติของอวัยวะต่าง ๆ ล้มเหลวและเป็นอันตรายถึงชีวิต

มะเร็งที่พบบ่อยและเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้น ๆ ในไทย
แม้ว่ามะเร็งจะเกิดได้ในทุกอวัยวะ แต่ชนิดที่สร้างความสูญเสียมากที่สุด ได้แก่:

มะเร็งตับและท่อน้ำดี (มักเป็นอันดับ 1 ในผู้ชายไทย)

มะเร็งปอด

มะเร็งเต้านม (มักเป็นอันดับ 1 ในผู้หญิงไทย)

มะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก


สาเหตุและปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็ง

ปัจจุบันยังไม่สามารถระบุสาเหตุที่ชัดเจนของการเกิดมะเร็งได้ แต่เชื่อว่าเกิดจากปัจจัยเสี่ยงหลายอย่างร่วมกันที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในระดับพันธุกรรมของเซลล์:

1. ปัจจัยภายนอก/สิ่งแวดล้อม (ปัจจัยที่เราควบคุมได้)

ปัจจัยเสี่ยง                                ความเชื่อมโยงกับมะเร็ง

การสูบบุหรี่                   สาเหตุหลักของมะเร็งปอด, มะเร็งกล่องเสียง, มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
เครื่องดื่มแอลกอฮอล์   เพิ่มความเสี่ยงมะเร็งตับ, มะเร็งหลอดอาหาร, มะเร็งเต้านม
อาหารและโภชนาการ   เนื้อแดงและเนื้อแปรรูป (มะเร็งลำไส้ใหญ่), อาหารปิ้งย่างไหม้เกรียม (สารก่อมะเร็ง PAH), อาหารหมักดองเค็ม (มะเร็งกระเพาะอาหาร), อาหารที่มีเชื้อรา/สารพิษอะฟลาท็อกซิน (มะเร็งตับ)

การติดเชื้อเรื้อรัง           ไวรัสตับอักเสบ B และ C (มะเร็งตับ), เชื้อ HPV (มะเร็งปากมดลูก), พยาธิใบไม้ในตับ (มะเร็งท่อน้ำดี), เชื้อแบคทีเรีย H. pylori (มะเร็งกระเพาะอาหาร)
รังสีและสารเคมี            แสงแดด (รังสี UV) (มะเร็งผิวหนัง), สารเคมีในโรงงาน (เช่น สีย้อม, แอสเบสตอส), มลพิษทางอากาศ (PM 2.5)


2. ปัจจัยภายในร่างกาย (ปัจจัยที่เราควบคุมไม่ได้)
พันธุกรรม: การมีประวัติโรคมะเร็งบางชนิดในครอบครัว (เช่น มะเร็งเต้านม มะเร็งรังไข่ หรือมะเร็งลำไส้ใหญ่)

อายุที่เพิ่มขึ้น: ความเสี่ยงมะเร็งจะสูงขึ้นตามอายุ เนื่องจากมีการสะสมความเสียหายของ DNA ในเซลล์

ฮอร์โมน: เช่น มะเร็งเต้านมที่เกี่ยวข้องกับการได้รับฮอร์โมนเอสโตรเจนเป็นเวลานาน

ภาวะอ้วน (Obesity): เพิ่มความเสี่ยงมะเร็งหลายชนิด เช่น มะเร็งเต้านม มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก


การป้องกันและโอกาสรอด

แม้จะเป็นภัยร้าย แต่ก็มีโอกาสรักษาหายได้หากตรวจพบตั้งแต่เนิ่น ๆ

หลักการ "5 ทำ 5 ไม่" เพื่อลดความเสี่ยงมะเร็ง

5 ทำ (สิ่งที่ควรปฏิบัติ)                 5 ไม่ (สิ่งที่ควรละเว้น)
1. ออกกำลังกายสม่ำเสมอ                   1. ไม่สูบบุหรี่
2. ทำจิตใจแจ่มใส                           2. ไม่มัวเมาสุรา
3. กินผักผลไม้ อาหารหลากหลาย   3. ไม่กินปลาน้ำจืดดิบ
4. ตรวจร่างกายเป็นประจำ และตรวจคัดกรองมะเร็ง   4. ไม่มีเพศสัมพันธ์มั่ว (เสี่ยง HPV)
5. พักผ่อนให้เพียงพอ                                   5. ไม่ตากแดดจ้า โดยไม่มีอุปกรณ์ป้องกัน


ความสำคัญของการตรวจคัดกรอง

การตรวจคัดกรองมะเร็งในกลุ่มเสี่ยงเป็นกุญแจสำคัญ เพราะช่วยให้สามารถตรวจพบรอยโรคหรือมะเร็งในระยะเริ่มต้น ซึ่งมีโอกาสรักษาหายขาดได้สูงกว่ามาก เช่น การตรวจเมมโมแกรมและอัลตราซาวด์เต้านม, การตรวจแปปสเมียร์ (มะเร็งปากมดลูก) หรือการส่องกล้องลำไส้ใหญ่